İnsanın Dört Zindanından Notlar.
Ali Şeriati, dünyanın bugün yaşayan iki büyük medeniyeti olan İslam ve Batı Medeniyetlerini yakından tanıma fırsatı bulmuş ve bir sosyolog gözüyle incelediği toplumlardan nadide fikirleri bize aktarmıştir. Kitabından aldığım notlardan kesitleri sizlerle paylaşıyorum. Merhuma ithafen.. İnsan dört zindanın tutsağıdır. Bu dört zorunluluktan kurtulduğu zaman insan olabilir. ''Günümüz insanın için en temel sorun, insanın kendisidir.'' İnsanın ne olması gerektiğini kavramazsak, bu durumda biz aşılama, budama ve ayıklama tekniğini, bağ bakımı ve bitki bilimini çağdaş bilimin en üst düzeyini bilen, ama diktiği ağacın türünü düşünmeyip içinde yaşadığı toplumun hangi meyveye ihtiyaç duyduğunu göz önünde bulundurulmayan bir ağaca benzeriz. Kuran da insan ile ilgili iki kelime geçer; BEŞER ve İNSAN. Beşer: Varlıkların gelişim silsilesi sonucu yeryüzüne gelmiş bulunup şimdi yaşamakta olan iki ayaklı canlı türü. İnsan ise, sıradışı ve gizemli üstün bir hakikattir. Biri biyolojinin bahsettiği İnsan, diğeri şairin konuştuğu, filozofun söz söylediği dinin ilgilendiği insandır. Beşer -imek (var olan). İnsan 'olmak'tır eyleme geçendir. ''Biz ALLAH'a aitiz ve ona döneceğiz.'' İLEYHİ RACİUN' insanın Allah'a doğru yönelip dönmesi demek. İleyhi insanın Allah'a erişebildiğini, mesela, Hallac'ın Allah'a eriştiğini söyleyen ( Allah'ı sabit bir yer olarak alan dolayısıyla insanın oraya vardığını artık Allah'ta durduğunu savunan düşüncedir.) Tasavvufun yaklaşımının tersine ''ileyhi'' O'na doğru demektir. Ne O'nda ne O'na, bilakis O'na doğru. '' başkaldırıyorum o halde varım! '' Adem cennette olduğu ve başkaldırmadığı sürece adem/insan değil, melek idi. fakat insan cennette ve cennetin tüketim hayatı içinde isyan ediyor ve o meyveyi yedikten sonra vaat edilen cennetten değil, tüketim cenneti olan cennetten kavulup çıkarılır. İslami fatalizm (kadercilik) , insanı aşağılık soysuz varlık haline getiriyor Materyalizm, insanın cins ve özünü maddenin cins ve özünden sayar. Natüralizm: insanı canlı tabiatın bilinçsiz ürünlerinden biri olarak düşünür. Vahdeti vücutçular da insanı feda ediyorlar. halbuki vahdeti vücut tanrıcı idealizmdir. islam cebriyecilerinden bir kısmının inandığı vahdeti vücut ilahi takdir, hint felsefesinde, bazı tasavvuf fırkalarında ve katolik mezheplerinde aynı şekilde vardır. İlahi dileme, insanın irade ve seçimi olmaksızın olursa, insan sorumlu değildir. sorumlu olmayan insan ise insan değildir. Sosyalizm,de sen toplumsal düzenin senin için aldığı kararın oyuncağısın. sonuçta senin varlığın yok. benim varlığımda yok yani sende yoksun bende yoğum. Historizm, tarih tarafından seçilip şartları düzenlenmiş bir çevrede doğuyor, yetişiyor ve olgunlaşıyoruz cildimizin rengini tabiatın verdiği ve bizİm seçmediğimiz gibi ruhumuzun rengini de tarih veriyor ve biz seçmiş değiliz. Biyolojizm, insanı çok yüksek bir düzeyde ele aldığıni ileri sürmesine rağmen dinin hedefi olan ve başta söylediğim Tanrı benzeri insanı inkar etmiştir. Bende var olan, ama benim tarafımdan seçilmiş olmayan her durum, her irade, her istek ve her eğilim, bir belirleyiciliğin ürünüdür. Belirlenmişlikle yapılan özgürlük savaşı insanın tabiatta kendisi olmak için, maddi bir olgudan Tanrı'ya doğru gitmek için verdiği savaştır. benim seçici özgür irademi kendi içinde baskı altında tutan, sınırlayan ve kayıt altına alan ve benim yerime seçim yapan bu dört illet zindan şunlardan oluşmaktadir: 1.Tabiatın Belirleyiciliği, 2.Tarihin Belirleyiciği, 3.Toplumun Belirleyiciliği, 4. Kendi Belirleyiciliği. Fatma Hatice CIBIL
İlahiyat öğrencisi, araştımacı, yazar, blogger
YAZARIN DİĞER MAKALELERİ
İSLAM MEDENİYETİ
Bir sabah uyanıp bakıyoruz, dünya bambaşka bir yer olmuş ,cehalet ,zulüm ve ötekileştirmenin yerini ''yeniden diriliş'' ışığı almış, ne cadılar avlanıyor ne
Makale Hakkında Ne Düşünüyorsun ?